AMD بار دیگر با عرضه AMD Ryzen 9 9950X ، رده پرچمدار پردازندههای دسکتاپ سری Ryzen 9000 مبتنی بر معماری Zen 5 را معرفی کرده است. این CPU با 16 هسته و 32 رشته و قیمت تقریبی 650 دلار، در خانواده «Granite Ridge» جای میگیرد. AMD در این نسل فناوری هوشمند تخصیص بار (thread-targeting) که پیشتر در مدلهای مجهز به 3D V-Cache برای بهبود عملکرد گیمینگ استفاده شده بود را در سطح بالای سری Ryzen 9000 پیادهسازی کرده است.
با این همه، باوجود بهبودهای اعمال شده، 9950X در گیمینگ نتوانسته تاج پادشاهی را از اینتل و پردازنده Core i9-14900K یا حتی مدلهای X3D نسل قبل خود AMD پس بگیرد. افزون بر این، قابلیت پارک هسته (Core Parking) در AMD همچنان با مشکلاتی همراه است که در ادامه بررسی میکنیم.
نگاهی به عملکرد چندرشتهای و انرژی AMD Ryzen 9 9950X
در بارهای کاری چندرشتهای، AMD Ryzen 9 9950X پیشرفتهای محسوسی نشان داده است. این پیشرفت تا حدی به دلیل رویکرد خاص AMD در مصرف توان است. در حالی که اکثر CPUهای Zen 5 دسکتاپ نسبت به نسل قبل توان حرارتی (TDP) کمتری دارند، 9950X همچنان با توان 170 وات (TDP) و 230 وات (PPT) مشابه نسل قبل کار میکند. اما از افزایش تقریباً 16 درصدی کارایی در هر سیکل (IPC) معماری Zen 5 بهره میبرد.
در نتیجه، این پردازنده در بارهای کاری تولید محتوا (رندرینگ، انکود ویدئو، شبیهسازی، فشردهسازی دادهها و …) برتری محسوسی نسبت به نسل قبل دارد و توانسته موقعیت خود را به عنوان یک گزینه قدرتمند برای ایستگاههای کاری محکم کند. اگر قصد راهاندازی یک سیستم حرفهای برای کارهای سنگین مانند رندرینگ سه بعدی، تولید محتوا، ویرایش ویدیو یا استفاده از سرویس اشتراکی اپل و دیگر سرویسهای مدرن را دارید، 9950X میتواند یک انتخاب جدی باشد.
مشخصات و قیمت مدلهای Zen 5
مدل | قیمت | معماری | هسته/رشته | فرکانس پایه/بوست (GHz) | کش (L2/L3) | TDP/PPT | حافظه پشتیبانیشده |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ryzen 9 9950X | $649 | Zen 5 | 16 / 32 | 4.3 / 5.7 | 80MB (16+64) | 170W / 230W | DDR5-5600 |
Ryzen 9 9900X | $499 | Zen 5 | 12 / 24 | 4.4 / 5.6 | 76MB (12+64) | 120W / 162W | DDR5-5600 |
Ryzen 7 9700X | $359 | Zen 5 | 8 / 16 | 3.8 / 5.5 | 40MB (8+32) | 65W / 88W | DDR5-5600 |
Ryzen 5 9600X | $279 | Zen 5 | 6 / 12 | 3.9 / 5.4 | 38MB (6+32) | 65W / 88W | DDR5-5600 |
معرفی 9950X و 9900X به عنوان موج دوم پردازندههای Zen 5 پس از رونمایی Ryzen 5 9600X و Ryzen 7 9700X صورت میگیرد. عرضه اولیه با مشکلاتی در حوزه گیمینگ و دادههای متناقض مواجه بود. همچنین اینتل در همین حین با مشکلات پایداری در نسل 13 و 14 روبرو بود و اکنون با ارائه میکروکد جدید و افزایش گارانتی آن را برطرف کرده است.
بهرهبرداری از AVX-512 و حافظه سریعتر
برخلاف اینتل، سری Ryzen 9000 به صورت کامل از AVX-512 پشتیبانی میکند که بهبود محسوسی در بارهای کاری سنگین ایجاد میکند. پشتیبانی از حافظه DDR5 تا فرکانس 5600 استاندارد شده و امکان دستیابی به سقفهای بالاتر حتی تا DDR5-8000 بر روی مادربردهای سری 800 فراهم شده است. هرچند، DDR5-6000 همچنان بهترین تعادل بین قیمت و عملکرد را دارد.
Cyberpunk 2077 (DX12) — CPU Gaming Performance
RTX 4090 FPS, 1920x1080, Ultra
گیمینگ و عملکرد در برابر Intel Core i9-14900K
در گیمینگ، Ryzen 9 9950X حدود 8% سریعتر از نسل قبل (7950X) است، اما همچنان 10% عقبتر از Core i9-14900K اینتل باقی میماند. حتی Core i7-14700K نیز حدود 5% برتر ظاهر میشود. مدل 9900X نیز نتوانسته انتظارات را برآورده کند و در سطحی پایینتر از Intel Core i5-14600K قرار میگیرد. با فعالسازی PBO و EXPO، حدود 5% بهبود حاصل میشود، اما اینتل نیز از اورکلاک بهره میبرد و برتری خود را حفظ میکند.
به طور کلی، اگر هدف اصلی شما گیمینگ است، مدلهای X3D قبلی AMD همچنان بهترین گزینهها هستند. همچنین آینده با عرضه Ryzen 9000X3D و Arrow Lake اینتل میتواند معادلات را تغییر دهد.
کاربردهای چندرشتهای، تکرشتهای و راندمان انرژی AMD Ryzen 9 9950X
در کارهای چندرشتهای سنگین، AMD Ryzen 9 9950X نسبت به 7950X تا 12% سریعتر عمل میکند و با اورکلاک این اختلاف به 16% میرسد. نسبت به 14900K حدود 23% عملکرد بهتری دارد (با لحاظ بنچمارکهای AVX-512)، ولی 15% گرانتر است. در کاربردهای تکرشتهای، بهبود 9% نسبت به نسل قبل فاصله را با Intel 14900K کاهش داده است.
از نظر مصرف انرژی و دما، 9950X با همان توان اسمی نسل قبل کارایی بیشتری ارائه میدهد و 7 تا 15 درصد مصرف کمتری در برخی بارها دارد. همچنین 9950X خنکتر است و معمولاً در بار کامل به حدود 80 درجه میرسد، در حالی که 7950X گاهی تا 99 درجه گرم میشد.
مشکلات پارک هسته (Core Parking) و اثر بر عملکرد
AMD قابلیت پارک هسته را از مدلهای X3D به 9950X آورده است. این قابلیت برای گیمینگ، یکی از CCDها را غیرفعال میکند تا تأخیر کاهش یابد و عملکرد بهتر شود. اما حذف و غیرفعالسازی این ویژگی در صورت تغییر CPU دردسرساز است. این مشکل از سال 2023 شناخته شده و در سال 2024 نیز ادامه دارد، و ممکن است کاربران را در صورت تغییر پردازنده مجبور به نصب مجدد ویندوز کند. ما در تستهایمان مواردی از نوسان در عملکرد گیمینگ و تغییر وضعیت هستهها بین پارک و غیرپارک مشاهده کردیم.
نتیجهگیری و پیشنهاد نهایی
AMD Ryzen 9 9950X در عرصه تولید محتوا و کارهای چندرشتهای یک جهش مطلوب است و ارزش 650 دلاری خود را تا حد زیادی توجیه میکند. با این حال، از نظر گیمینگ، تنها 8% پیشرفت نسبت به نسل قبل دیده میشود و همچنان پشت سر X3Dهای قبلی و 14900K اینتل قرار دارد.
پیشنهاد: اگر نیاز به ساخت یک سیستم تخصصی برای کارهای سنگین یا ترکیب کاربرد حرفهای و گیمینگ دارید، میتوانید برای تهیه یک سیستم کاملاً بهینه و تخصصی به شرکت مازستا مراجعه کنید. مازستا میتواند بر اساس نیازهای شما، سیستمی متناسب برای رندر، گیمینگ، تولید محتوا و حتی استفاده بهینه از سرویس اشتراکی اپل و دیگر سرویسهای مدرن ارائه دهد.
در نهایت، Ryzen 9 9950X انتخابی جذاب برای کاربرانی است که به حداکثر کارایی چندرشتهای نیاز دارند. اگر هدف اصلی شما بازی است، بهتر است به مدلهای X3D یا رقبا نگاهی بیندازید، یا منتظر ورود نسل بعدی پردازندهها از AMD و اینتل باشید.