یکی از مهترین دلایل خرید تجهیزات Open Loop Water Cooling امکان سرویس و بروز رسانی آن است. تعمیر و نگهداری و سرویس کولینگ مایع مدار باز چیزی است که در دیگر کولینگ های مایع مدار بسته و کولینگ هوا امکان پذیر نبوده و در صورت بروز هر گونه مشکل در آنها می بایست کل کولینگ تعویض گردد. اما در واترکولینگ مدار باز، شما میتوانید هر کدام از قطعات مدار را به راحتی تعمیر، سرویس و یا تعویض (Open Loop Water Cooling Maintenance)نمایید و یا اینکه مدار خود را به دلخواه گسترش دهید. برای این منظور به این مطلب مراجعه نمایید.
تجیهزات کولینگ مایع به دلیل درگیری مستقیم با آب و به منظور افزایش راندمان و کارایی آن نیازمند سرویس و نگه داری دوره ای هستند. هر چقدر که خنک کنندگی سیستم برای شما اهمیت داشته باشد، سرویس قطعات Open Loop Water Cooling نیز می بایست برای شما مهم و حیاتی باشد. در یکسال اول خرید تجهیزات کولینگ مایع، شما فقط میتوانید با تغییر مایع کولانت و شستشوی مدار به راحتی بازده خود را در بالاترین حد ممکن ثابت نگه دارید. اما اگر مدت زیادی از استفاده شما میگذرد و یا بسیار نگران performace سیستم خنک کنندگی خود هستید، میتوانید به روش های زیر اقدام نمایید. تمیزکردن بلاک سی پی یو و کارت گرافیک در عمل یکسان است. در نتیجه هر چه در ادامه در مورد تمیز کردن بلاک سی پی یو عرض میکنم برای بلاک کارت گرافیک و یا مادربرد و … نیز اعمال میشیود.
Open Loop Water Cooling Maintenance
CPU Block مهمترین عنصر در یک مدار خنک کننده مایع مدار باز است. قطعه ای که به صورت مستقیم با CPU درگیر بوده و حرارت سی پی یو را به مایع کولانت منتقل کرده و در عوض پردازنده را خنک میکند. این قطعه با دریافت گرمای سی پی یو باعث خنک شدن آن شده و میتوان گفت مهمترین بخش و قطعه در مدار می باشد. از این رو است انتخاب نوع صحیح و مناسب آن در زمان خرید بسیار با اهمیت می باشد. چندین نوع Block سی پی یو وجود دارد که تمیز کردن هر کدام نیازمند روشی خاص است. پرمصرف ترین نوع بلاک های سی پی یو از جنس مس هستند. این دسته از بلاک ها را باید با موادی بشورید که کمی خاصیت اسیدی داشته باشند. توجه کنید که در تمام مواردی که در ادامه این مطلب گفته میشود، در نهایت تمام قطعات بعد از شستشو و تمیز کاری باید با آب مقطر دوبار تقطیر صنعتی که در فروشگاه های مواد شیمیایی در سراسر کشور موجود هستند شستشو داده شود تا هیچگونه اثری از مواد شوینده بروی سطح قطعات باقی نماند.
خوب برای تمیز کردن بلاک سی پی یو از نوع مس (copper block) در Open Loop Water Cooling پیشنهاد شرکت های سازنده، استفاده از مواد شوینده ای است که کمی حالت اسیدی داشته باشند. بهترین و در دسترس ترین چیزی که میتوان در این زمینه بدست آورد سرکه سفید است. سرکه سفید با توجه به اینکه حداکثر 10% اسید استیک دارد، بهترین و ارزانترین شوینده ای است که برای بلاک های مس خالص استفاده میشود. آب لیمو هم از دیگر عواملی است که میتوانید از آن استفاده نمایید. اما آبلیمو به دلیل اینکه بر خلاف سرکه سفید رنگ روشن و سفیدی ندارد، ممکن است در زمان شستشو باعث شود که جرم های بلاک به خوبی دیده نشود.
CPU Block Maintenance
استفاده از سرکه سفید میتواند بهترین انتخاب شما باشد. در چند ویدیوی اینترنتی استفاده از برخی نوشیدنی ها و مایعات نیز برای شستشو به چشم میخورد که از جمله آنها انواع نوشابه ها، سس گوجه کچاپ، خردل و … می باشد. در یکی از این ویدیوها یکی از کاربران با نوشابه انرژی زا در حال تمیز کردن بلاک های سی پی یو از جنس مس خالص بود و بشدت از آن ابراز رضایت میکرد.
بعد مدتی کار کردن اجزای کولینگ های مایع، بروی سطوح مس و دیگر سطوح درگیر با مایعات، جرم، جلبک و باکتری تجمع میکند و باعث میشود که انتقال حرارت به خوبی در آنها صورت نگیرید. سرکه یا هرکدام از مایعاتی که اندکی خاصیت اسیدی داشته باشند میتوانند برای پاک کردن این جرم ها مورد استفاده قرار بگیرند. در زمان شستشو میتوانید با مسواک یا برس های بسیار نرم، برای شستشو استفاده نمایید تا جرمها و جلبک ها و باکتریها را بهتر از روس سطوح و مخصوصا در بین شکافها پاک نمایید. این نکته مهم فراموش نشود که حتما و حتما بعد از پایان کار، مجددا تمام سطوح را با آب مقطر شستشو دهید. قبلا هم عرض کردم که بهترین انتخاب برای شما، آب مقطر دوبار تقطیر صنعتی است که در تمام لوازم آزمایشگاه فروشی ها و لوازم شیمیایی ها در سراسر ایران یافت میشود.
اجازه ندهید که قطعات کولینگ مایع مدار باز بعد از شستشو به تدریج خشک شوند. از دستمال کاغذی یا پارچه ای نرم برای خشک کردن آنها استفاده کنید و سپس در معرض باد گرم (سشوار) قرار دهید تا کاملا خشک شوند. در غیر اینصورت ممکن اس به فرایند اکسیداسیون آنها کمک کنید.
از بلاک های سی پی یو پرطرفدار بعدی سری نیکل می باشد. Nickel Block سری های متنوعی دارد. بعضی از آنها مسی هستند با روکش نیکل و بعضی از آنها نیکل خالص هستند. در هر صورت نکته مهم اینجاست که سطح روی کار از نیکل است. پس در نتیجه روش تمیز کردن آنها بشدت متفاوت است.
بلاک های مسی که با نیکل پوشش داده شده اند و به Nickel Plated Copper در Open Loop Water Cooling معروف هستند به هیچ عنوان نباید با ماده های شوینده اسیدی تمیز شوند. این موضوع باعث از بین رفتن روکش نیکل شده و در تمام شرکت های تولید کننده باعث ابطال گارانتی می شود. در شرایط گارانتی قطعات ذکر شده است که روکش نیکل نباید خراشیده شده و یا توسط مواد شیمیایی از بین رفته باشد.
در cpu nickel block ، ممکن است بعد از مدتی استفاده و تماس با مایع کولانت و آب، رنگ آن کمی تغییر کند که کاملا امری عادی است. برای شستشو و سرویس این قطعات، می بایست که با آب گرم آنها را شستشو دهید. متاسفانه ریسک بسیار بالایی میخواهد که با برس یا مسواک نرم آن را تمیز کنید. زیرا پوشش نیکل بشدت حساس است و حتی برخی موارد در زمان بستن بلاک بروی سی پی یو ممکن است خش بگیرد. روشی که شرکت های سازنده پیشنهاد داده اند استفاده از پارچه بسیار نرم و مرطوب در حین شستشو با آب تمیز و بدون املاح است. پارچه ای که حالت حوله ای داشته باشد و الیافی نداشته باشد که باعث ساییده شدن سطح نیکل شود. من از پارچه تمیز کردن عینک برای اینکار استفاده کردم و هیچ مشکلی در این زمینه نداشتم.
توصیه میکنم که از چنین پارچه ای برای اینکار استفاده نمایید که علاوه بر قدرت تمیز کردن، هیچ صدمه ای به سطح نیکل وارد نیاید. بعضی از شرکتهای تولید کننده توصیه میکنند که از پولیش های نرم در انتهای کار برای پاک کردن جرم ها و جلبک ها استفاده نمایید. فراموش نکنید که در مرحله آخر، شستشو با آب مقطر دوبار تقطیر و خشک کردن توسط دستمال به کمک هوای گرم . سطح روی سی پی یو بلاک ها که وظیفه نگه داشتن بلاک بروی سطح سی پی یو را به عهده دارد نیز چون در تماس با مایع کولانت و آب می باشد نیاز به تمیزکردن و سرویس دوره ای دارد. استفاده از کولانت مطمئن باعث میشود که عمر مفید مدار شما بالاتر رود. به عنوان مثال اکر coolant های تولید شده در شرکت های مطرح دنیا دارای مایع ضد خوردگی می باشد که باعث میشود عمر مفید قطعاتی چون رادیاتور، بلاک و … بیشتر شود. همچنین شما می بایست که در دوره زمانی مشخص، به منظور افزایش بازده، رادیاتور را نیز تمیز نمایید.
Radiator Maintenance
بهترین روش برای تمیز کردن رادیاتور کولینگ مایع مدار باز استفاده از آب گرم است. میتوانید با استفاده از یک شلنگ، آب گرم را وارد رادیاتور کرده و رسوبات را خارج کنید. توجه کنید که فشار آب ورودی به رادیاتور زیاد نباشد و فقط کمی از شدت جریان خود مدار بیشتر باشد تا بتواند رسوبات و جرم را از لوله های داخل رادیاتور خارج کند.
هر چه دمای آبی که وارد رادیاتور میشود بیشتر باشد، میتوانید انتظار داشته باشید که جرم بیشتری را با خود خارج کند. عموما دو یا سه بار خالی کردن رادیاتور و دوباره شستشو با آب داغ می تواند تا حد انتظار آن را تمیز کند. بعد از آن نوبت به شستشوی فیتیگ ها و تعویض واشر آنها می رسد. شتشوی فیتیگ نیز با یک پارچه مرطوب و به سادگی انجام شده و بهتر است در هر بازه زمانی واشرها به جهت آبندی بهتر مدار تعویض شوند.
در مرحله بعد نوبت به تمیز کردن شلنگ می باشد. به شخصه هیچگاه شلنگ را در حالت شلنگ های نرم (Soft Tube) تمیز نمیکنم و آنها را تعویض میکنم. شلنگ های نرم بسیار ارزان هستند و ترجیح میدهم که آنها را تعویض کنم. اما در قسمت (hard Tube) که به PETG معروف است، اینکار هزینه بر و زمان بر است. در نتیجه بهتر است که با برس های شستشوی لوله از نوع نرم و استفاده از آب داغ اینکار را انجام دهید. بعد از اتصال مدار، کسانی که وسواس خاصی در این زمینه دارند، یکبار مدار با با آب مقطر دوبار تقطیر به تنهایی روشن کرده تا آخرین جرم ها و رسوبها از مدار خارج شود. سپس مدار را خالی کرده و با ترکیب درست مایع coolant و آب مقطر پر کرده و از آن نهایت لذت را خواهند برد.
در صورت تمایل به استفاده از کولینگ مدار باز (Open Loop Water Cooling) میتوانید با مازستا در تماس باشید و سفارش نصب این نوع کولینگ را برای تمامی قطعات سیستم خود به این شرکت ارجاع دهید.