چند سالی از حضور رم های DDR5 در بازار می گذرد؛ حال سوالات مهمی برای کاربران به وجود می آید؛ تفاوت رم های DDR5 با DDR4 در چیست؟ آیا رم های DDR5 ارزش خرید دارند؟ آیا ارتقاء رم های DDR4 به DDR5 منطقی است؟ چه تفاوت هایی بین رم های DDR4 و DDR5 وجود دارد؟ برای پاسخ به تمام این سوالات، با مازستا همراه باشید.
رم چیست؟
RAM مخفف Random Access Memory بوده و شامل کنترلر و تراشه های نیمه هادی حافظه است. حافظه های RAM داده ها را از ذخیره ساز دریافت کرده و به پردازنده و کارت گرافیک ارسال می کنند. البته در این میان ظرفیت و سرعت آنها نیز بسیار مهم است.
این حافظه کوتاه مدت است و پس از خاموش کردن سیستم، حافظه پاک می شود. به همین دلیل است که به آن “حافظه فرار” می گویند. برد مداری که رم را نگه می دارد DIMM نامیده می شود. DIMM نیز مخفف Dual In-line Memory Module است. حافظه های رم نه تنها در کامپیوتر و نوت بوک ها استفاده می شوند، بلکه ده ها دستگاه و گجت دیجیتالی نیز از حافظه های رم در ساختار خود استفاده می کنند.
از تلویزیون گرفته تا ساعت های هوشمند و … پس باید بدانید که اهمیت حافظه های RAM در ساختار دیجیتالی دنیای امروز بسیار بالا است. امروزه 2 نوع مهم از حافظه های رم در بازار موجود است؛ حافظه های DDR5 و DDR4 که در ادامه به سراغ تفاوت های آنها خواهیم رفت.
تفاوت رم های DDR4 با DDR5 در چیست؟
DDR4 نسل چهارم و DDR5 نسل پنجم از حافظه های DDR SDRAM به شمار می روند. DDR به چه معناست؟ DDR مخفف Double Data Rate است و به این معنی است که حافظه قادر به انتقال دو داده در هر سیکل ساعت است. SDRAM به چه معناست؟
SDRAM مخفف Synchronous Dynamic Random Access Memory است و یک حافظه با دسترسی تصادفی پویا (DRAM) یا Dynamic Random Access Memory (DRAM) است که با فرکانس کاری که ریزپردازنده برای آن بهینه شده است، هماهنگ می شود. DDR5 به طور رسمی در ژوئیه 2020 توسط شورای مهندسی دستگاه های الکترونیکی مشترک یا JEDEC، یک نهاد استانداردسازی مستقل معرفی شد.
حافظه های DDR5 جایگزین حافظه های DDR4 شدند که در سال 2014 معرفی شدند. حافظه های رم DDR5 با ا افزایش چگالی و پهنای باند رم، بهره وری انرژی بهبود یافته و عملکرد سریعتر همراه هستند. چه پردازنده هایی از DDR5 پشتیبانی می کنند؟ پردازنده هایی که می توانند از نوآوری های حافظه DDR5 بهره ببرند، شامل پردازنده های اینتل در نسل دوازدهم یا Alder Lake، نسل سیزدهم Raptor Lake و نسل چهاردهم Raptor Lake Refresh است. پردازنده های نسل پانزدهم Arrow Lake نیز که به زودی وارد بازار خواهند شد، از رم های DDR5 پشتیبانی می کنند.
برای طرفداران AMD، پردازنده های Ryzen 7000 و Ryzen 9000 نیز از رم های DDR5 پشتیبانی می کنند. برای آنکه درک بهتری از تفاوت حافظه های رم DDR5 و DDR4 داشته باشید، بهتر است که در ابتدا با ویژگی های مهم و فاکتورهای سخت افزاری حافظه های رم آشنا شوید.
تفاوت سرعت در رم های DDR4 و DDR4
RAM Speed شامل 2 پارامتر و فاکتور مهم است که MT/s و MHz است. RAM Speed برای SDRAM مدت زمانی است که RAM برای دریافت درخواست از پردازنده و سپس خواندن یا نوشتن داده ها صرف می کند. به طور کلی، هرچه رم سریعتر باشد، رم شما می تواند داده های بیشتری را در هر ثانیه بین ذخیره ساز مانند SSD و CPU جا به جا کند.
مقایسه عملکرد سرعت DDR4 در مقابل DDR5 به عنوان Mega Transfers per second (MT/s) و Megahertz (MHz) شناخته می شوند. دو فاکتور مهم که تفاوت اصلی حافظه های رم DDR4 و DDR5 را رقم می زنند. Mega Transfers per second یا Mega Transfers per second برای حافظه های رم به چه معنی است؟
– MT/sدر حافظه های رم چیست؟
هر یک MT/s برابر با 1 مگابایت است.
-مگاهرتز در حافظه های رم چیست؟
هر یک مگاهرتز به معنی 1,000,000 سیکل در ثانیه است.
اینک می توانید تصور دقیق تری از تفاوت سرعت، یعنی مهم ترین فاکتور تمایز بین رم های DDR4 و DDR5 داشته باشید. با یک مثال این بخش را شفاف تر خواهیم کرد. به عنوان مثال یک ماژول رم DDR4 با فرکانس کاری 3600 مگاهرتز، می تواند 3 میلیارد و 600 میلیون سیکل داده را در هر ثانیه هندل کند.
حال این در حالی است که یک ماژول رم DDR5 با فرکانس کاری 8400 مگاهرتز، این مقدار را تا 84 میلیارد سیکل در ثانیه انجام می دهد. همانطور که گفته شد، دومین پارامتر اندازه گیری سرعت حافظه های RAM، با نام MT/s شناخته می شود. MT/s یا Mega Transfers per second به نرخ انتقال داده می پردازد. به طور کلی، نرخ انتقال داده در حافظه های DDR5 تا 50% بیشتر از رم های DDR4 است.
امروزه رم های DDR5 می تواند تا سرعت 9000 MT/s نیز پیشروی کرده و حتی به زودی شاهد سرعت های بالاتر نیز خواهیم بود. پس از نظر سرعت، متوجه تفاوت رم های DDR4 و DDR5 شدیم.
تفاوت ولتاژ در رم های DDR4 و DDR5
یکی دیگر از تفاوت های مهم بین رم های DDR4 و DDR5 ولتاژ کاری و راه انداز است. در رم های DDR4 این مقدار عمدتا به 1.2 تا 1.3 ولت می رسید؛ اما ولتاژ رم های DDR5 تا 1.1 کاهش یافته است. شاید تصور کنید که 1 دهم ولتاژ رقم بالایی نیست؛ اما سخت در اشتباه هستید؛ این مقدار برای یک ماژول رم، چه از نظر حرارت و چه از نظر عملکرد بسیار مهم است. 1 دهم ولتاژ کمتر به معنی مصرف انرژی 20% کمتر است.
در رم های DDR5، مدیریت انرژی از مادربرد به خود DIMM منتقل می شود. در رم های DDR5 یک کنترلر Power Management Integrated Circuit (PMIC) باعث توزیع بهتر برق و کاهش نویز در مقایسه با رم های DDR4 می شود.
تفاوت ظرفیت در رم های DDR4 و DDR5
یکی دیگر از تفاوت های مهم بین RAMهای DDR4 و DDR5، مقدار ظرفیت و حجم آنها است. رم های DDR4 می توانند از DIMMS تا ظرفیت 64 گیگابایت پشتیبانی کند. DDR5 می تواند 8 برابر ظرفیت DDR4 یعنی حداکثر 512 گیگابایت در هر DIMM را پشتیبانی کند. با این وجود امروزه اکثرا پلتفرم های خانگی قادر به پشتیبانی از این حجم از رم در یک اسلات یا کانال نیستند.
تفاوت تایمینگ و تاخیر در رم های DDR4 و DDR5
فاکتور دیگری که رم های DDR5 را از DDR4 متمایز می سازد، تایمینگ یا زمان تاخیر است که بسیاری آن را با CL می شناسند. Latency یا تاخیر زمانی بین درخواست داده و در دسترس بودن داده است. تأخیر توسط دو متغیر تعیین می شود: تأخیر CAS یا CL تعداد کل چرخه های فرکانسی است که داده ها باید طی کنند. CAS مخفف Column Address Strobe است و تاخیر در چرخه های فرکانس بین دستور READ و لحظه در دسترس بودن داده ها است.
مدت زمان هر سیکل ساعت (برحسب نانوثانیه – ns اندازه گیری می شود). همچنین معادله زمان تایمینگ یا تاخیر را می توان با فرمول Latency(ns) = clock cycle time x CL به دست آورد. با هر نسل از حافظه، CL افزایش یافته است که برای رم های DDR5 نیز صادق است.
با این وجود زمان چرخه تامینیگ بسیار سریعتر شده است. در نتیجه، تأخیر واقعی تقریباً در رم های DDR5 در مقابل DDR4 یکسان باقی مانده است. در صورتی که بخواهید تفاوت رم های DDR4 و DDR5 در یک سیستم به عنوان مثال گیمینگ را مشاهده کنید، می توانید به مقاله زیر بروید:
