همانطور که تقاضا برای مسکن ارزان قیمت رشد می‌کند و در دسترس بودن املاک ارزان قیمت کاهش می‌یابد، سهامداران مسکن باید در رویکرد خود برای توسعه مسکن اجتماعی نوآورتر شوند. یکی از فرصت‌ها در بازسازی و تغییر کاربری ساختمانهای متروکه نهفته است. در حالی که ساخت خانه‌های جدید راهبرد اصلی مقامات و انجمن‌های مسکن است، بازسازی ساختمانهای متروکه واند گزینه اقتصادی‌تری باشد. این رویکرد نه تنها استفاده از زیرساخت‌های فرسوده را به حداکثر می‌رساند، بلکه فرصتی اقتصادی برای افزایش مسکن ارزان قیمت در داخل شهر فراهم می‌کند. اگرچه بازسازی ساختمانهای مسکونی متروکه ممکن است راه حلی بدیهی به نظر برسد، اما زمانی که ساختمانهای تجاری، نمادین یا تاریخی متروکه را برای مسکن اجتماعی در نظر می‌گیریم، حیاتی‌تر می‌شود.
در سال 2021، هبیتات برای بشریت مطالعه‌ای با عنوان“ تغییر استفاده از فضاهای خالی برای جلوگیری از بی خانمانی در سرزمین اصلی اروپا“ انجام داد. هدف آن بررسی امکان و در دسترس بودن استفاده از فضاهای خالی اجتماعی برای رفع کمبود مسکن بود. بریتانیا به عنوان یک منطقه مطالعاتی آزمایشی انتخاب شد، جایی که تحقیقات نشان داد که تقریباً 7000 محل تجاری و اداری در سراسر انگلستان، اسکاتلند و ولز که در حال حاضر در اختیار مقامات محلی است ، بیش از 12 ماه است که خالی بوده است. این مطالعه تخمین زد که این فضاها به طور بالقوه می‌توانند بیش از 16000 واحد مسکونی با تبدیل فضاهای اداری خالی و 3500 واحد با تبدیل فضاهای خرده فروشی خالی ایجاد کنند.
زیرساخت‌های فرسوده
این مطالعه در دسترس بودن وسیع ساختمانهای تجاری و مسکونی متروکه‌ای را که برای تبدیل مسکن مناسب هستند، برجسته کرد. این املاک عمدتاً متعلق به مقامات محلی است و نقش دولت را در پرداخت یارانه مسکن ارزان قیمت و کاهش نقش توسعه‌دهندگان خصوصی در توسعه مسکن یادآوری می‌کند. این املاک همچنین به راحتی در داخل شهرها و شهرک‌ها واقع شده‌اند و به امکانات ضروری مرتبط با هزینه‌های مسکن مانند حمل و نقل، خدمات و امکانات اجتماعی مرتبط هستند. عدم استفاده و ساختارهای فضایی قابل انطباق آنها امکان بازسازی و تبدیل آسان به خانه را فراهم می‌کند.
بنظر می‌رسد موفق‌ترین نمونه‌های تغییر کاربری در این زمینه آن‌هایی هستند که ساختار فضایی مناسب‌تری دارند و مردم دلبستگی احساسی کمتری نسبت به تغییر کاربری آنها نشان می‌دهند. ساختمانهای تاریخی و نمادین معمولا درگیر چالش‌های بزرگی خواهند شد.
در مقاله گاردین درباره ساختمانهای اداری در هارلو، اسکس که به مسکن تبدیل شده‌اند، تجربه زندگی به یک “زندان در فضای باز” تشبیه شده‌است. فضاها بسیار کوچک و دل‌گیر توصیف می‌شدند و ساختار بتنی پیش‌فرشته‌شده با ورقه‌های شیشه‌ای بزرگ و تکراری فاقد حس و حال و طراحی داخلی هستند. از یک طرف، پتانسیل ایجاد حدود 65000 آپارتمان مقرون به صرفه از ساختمانهای اداری متروک نشان می‌دهد که چگونه این فرآیند می‌تواند زیرساخت‌های فرسوده را به حداکثر برساند. از سوی دیگر، برنامه ریزی مدبرانه‌تر و همکاری جامعه برای ایجاد فضاهای خانگی مناسب در آنها را می‌طلبد.
ساختمانهای تاریخی یا نمادین، که برای جوامع خود دارای ارزش احساسی هستند، اغلب در هنگام پیشنهاد تغییر کاربری با مقاومت مواجه می‌شوند و به راه‌حل‌های طراحی نوآورانه نیاز دارند. به عنوان مثال، شرکت معماری Tectône یک کلیسای کوچک قدیمی را به یک مغازه صرفه جویی و مسکن اجتماعی در Charenton-Le-Pont، فرانسه تبدیل کرد. این کلیسا مورد توجه جامعه محلی قرار گرفت. معماران با همکاری با آنها توانستند شخصیت کلیسای کوچک را حفظ کنند و در عین حال پسوندی را به ساختمان اضافه کنند تا فروشگاه دستفروشی و مسکن اجتماعی را در خود جای دهد.
بنابراین تغییر کاربری ساختمانهای متروکه یک تلاش مشترک است که نیاز به مشارکت کل جامعه دارد. مطالعه Habitat for Humanity بر اهمیت این همکاری در فرآیند تبدیل تاکید می‌کند. این تعامل همچنین امکان دسترسی به شبکه گسترده‌تری از سرمایه‌گذاران، شرکای بالقوه و منابع مالی را فراهم می‌کند.
درگیر کردن ذینفعان مختلف از ابتدای توسعه، تنوع ایده‌ها و احساس مالکیت مشترک بر ساختار را تشویق می‌کند. مانند مسکن تعاونی، این رویکرد همچنین به مستاجرین این فرصت را می‌دهد که ساختار را به‌عنوان تعاونی با قیمتی مقرون به صرفه بازسازی کنند، در حالی که دولت از اجاره آنها حمایت قانونی می‌کند. این نه تنها به ساختمانهای متروکه جان تازه‌ای می‌بخشد، بلکه حس مالکیت و تعهد را در مستاجرین القا می‌کند. این به حفظ ساختار برای مدت طولانی کمک می‌کند.
مفهوم تغییر کاربری ساختمانهای متروکه فراتر از بریتانیا یا اروپا به بسیاری از کشورهای جهان گسترش می‌یابد. شهرها به دلیل توسعه شهری از بالا به پایین توسط دولت با بحران مسکن مواجه هستند و بسیاری از سازه ها متروکه و خالی از سکنه شده اند. یکی از نمونه‌ها لاگوس ، نیجریه است.
لاگوس، با جمعیتی بالغ بر 16 میلیون نفر که در مساحتی به وسعت 1171 کیلومتر مربع زندگی می‌کنند، از کسری مسکن بیش از 3 میلیون واحد رنج می‌برد. با این حال، طبق گزارش گاردین در سال 2019 ، پایتخت سابق بسیاری از ساختمانهای سازمانی و دولتی متروکه دارد. این تعداد به 60 ساختمان در منطقه تجاری مرکزی می‌رسد که از 5 تا 20 طبقه با میانگین 6000 متر مربع در هر طبقه متغیر است. آنها پتانسیل کاهش کسری مسکن شهر را تا 10 درصد دارند.
زیرساخت‌های فرسوده
بسیاری از این سازه‌ها زمانی ساختمانهای دولتی با کارکردهای سیاسی مهم و اهمیت عمومی بودند. اما از زمان جابجایی پایتخت، آنها ارتباط خود را از دست داده اند و اکنون به دنبال اهداف جدیدی هستند. تحقیقات Habitat for Humanity نشان می‌دهد که این ساختمان‌ها که متعلق به دولت هستند، می‌توانند مسکن اجتماعی مقرون‌به‌صرفه فراهم کنند و مسئولیت دولت را در قبال مردم انجام دهند. شهرهایی مانند آکرا ، داکار و ریودوژانیرو با شرایط مشابهی روبرو هستند. توسعه مسکن اجتماعی در این ساختارها به ساختمانهای در حال فرسودگی جان تازه‌ای می‌بخشد، جوامع جدید و پایه‌های اجتماعی را در شهر تقویت می‌کند.
