دوستان و همراهان مازستا، با یک مقاله تخصصی دیگر در خدمت شما هستیم. در این مقاله به سراغ این موضوع خواهیم رفت که بهترین دما برای کارت گرافیک ما چقدر است؟ محدوده دمای مناسب برای GPU یا کارت گرافیک چه میزان است؟ برای پاسخ این سوالات، همراه مازستا باشید.
تصور کنید که پس از مدت ها پس انداز، یک کارت گرافیک گران قیمت را خریداری کرده اید؛ بدون شک می دانید که حفظ دمای مطلوب برای کارت های گرافیک به صورت مستقیم در طول عمر آنها نیز موثر است. بسیاری از ما نمی دانیم که این دما چه میزان بوده و مطلوب بودن دمای GPU چگونه تعریف می شود؟
هر کارت گرافیک و یا پردازنده گرافیکی، بسته به نوع و مدل، دارای Maximum Temperature یا تحمل حداکثر دمایی متفاوت است. پس به یاد داشته باشید که نمی توان همگی آنها را بر اساس یک الگو رتبه بندی کرد. مادامی که دمای کارت گرافیک یا GPU از حداکثر میزان اعلامی شرکت بالاتر برود، کارت گرافیک چند مسیر را پیش روی خود قرار می دهد؛ نخست فرکانس کاری را کاهش داده تا دما را پایین بیاورد.
دومین راه حل ریستارت کلی و یا در نهایت خاموش کردن سیستم برای جلوگیری از خرابی است. البته در صورت تکرار، بدون شک کارت گرافیک خود را از دست خواهید داد! به طور خلاصه، دمای خوب GPU در هنگام بازی یا هر فعالیت دیگری، هر دمایی است که در مشخصات سازنده ذکر شده باشد. به عنوان مثال دمای 80 درجه سانتی گراد برای یک انسان عادی کشنده است؛ اما یک کارت گرافیک می تواند همچنان در این دما به خوبی به کار خود ادامه دهد.
در بسیاری از موارد کاربران متوجه افزایش بیش از حد دمای کارت گرافیک خود نمی شوند چرا که خنک کننده به حداکثر دور خود رسیده و همچنین فرکانس کاری را با هدف جلوگیری از افزایش دما پایین می آورد به گلوگاه حرارتی منجر می شود. در نتیجه درست همینجاست که نگهداری کارت گرافیک در دمای مناسب اهمیت پیدا می کند. به عنوان مثال کاهش نرخ فریم، کاهش سرعت رندر و … از جمله مشکلات این بخش هستند.
بنابراین با هدف جلوگیری از به وجود آمدن مشکلات یاد شده، بهتر است که بدون شک از بهترین دمای عملیاتی کارت های گرافیک خود مطلع شده و آن را مانیتور کنیم. کارت های گرافیک جدید دارای 2 تعریف دما هستند: نخست فرکانس پایه یا Base و دوم فرکانس بوست یا Boost. فرکانس پایه حداقل فرکانسی است که GPU تا زمانی که در محدوده دمایی نامی خود قرار دارد تحت بار کار می کند.
فرکانس بوست نیز حداکثر فرکانس کاری کارت گرافیک است که البته در صورت افزایش بیش از حد دما، این فرکانس سقوط می کند. کارت گرافیک شما مادامی می تواند در فرکانس Boost بماند که خنک کننده آن قادر به دفع حرارت باشد. فرکانس بوست یا افزایشی هم به معنی بالا رفتن شدید عملکرد و پرفورمنس کارت گرافیک است؛ پس بدون شک باید دمای کارت گرافیک خود را در بهترین وضعیت ممکن نگاه دارید.
و اما وضعیت Throttling چیست؟ بسیاری از کاربران در مورد وضعیت دمای Throttling دچار اشتباه می شوند؛ فرکانس پایه یا Base، فرکانس اصلی کارت های گرافیک است. مادامی که دمای کارت گرافیک به قدری کاهش یابد که حتی از فرکانس پایه نیز تنزل پیدا کند، کارت گرافیک برای دفع حرارت فرکانس کاری را شدیدا کاهش داده و وارد وضعیت Throttling می شود. پس در حالت Throttling حتی فرکانس کاری شما پایین تر از مقدار پایه است که این مسئله هم به طور مستقیم یعنی کاهش پرفورمنس.
در صورتی که کارت گرافیک در دمای مناسب و ایمن باشد، نه تنها می توانید فرکانس پایه را به خوبی حفظ کنید، بلکه می توانید فرکانس بوست را تا زمان بالاتری نگاه دارید.
بهترین دمای کارت گرافیک برای بازی چقدر است؟
گیم و بازی یکی از مهم ترین کاربردهای کارت های گرافیک است؛ در این بخش به این پرسش پاسخ خواهیم داد. بر خلاف رندرینگ و سیستم های ورک استیشن که کارت گرافیک را تا نهایت لود خود می برند، بازی ها در اکثر موارد فشاری تا این حد را به کارت گرافیک وارد نمی کنند. پس دمای مناسب آنها با دما در وضعیت رندر متفاوت است.
با توجه به صحنه های رندر، فرکانس GPU تغییر یافته و همین مدت زمان کم هم می تواند فرصت استراحت به کارت گرافیک بدهد. از سوی دیگر در برخی موارد CPU نیز گلوگاه بوده و باز هم GPU به بیشینه حرارتی خود نخواهد رسید. با این وجود اگر نگران عملکرد کولینگ کیس و یا کولر خود کارت گرافیک باشید هم می توانید با استفاده از تست های استرس، کارت گرافیک را به حداکثر لود خود رسانده تا دما را مشاهده کنید.
ما برای توجه به وضعیت دمای کارت گرافیک 2 فاکتور مهم داریم؛ نخست زمانی که کارت گرافیک در وضعیت بیکار یا idle بوده و دوم وضعیت زیر لود. باورش سخت است اما حالت بیکار idle هم به اندازه حالت گیم و بازی مهم است. در صورتی که دمای idle شما بالا باشد، یعنی کارت گرافیک در حالت بیکار یا بار پردازشی کم (در حد دسکتاپ و مولتی مدیا) از دمای مجاز اعلامی بالاتر برود، پس باید به فکر بازدید کولینگ کیس و کارت گرافیک باشید.
این یک سوال پیچیده است زیرا سازنده GPU شما احتمالاً دمای بیکاری را مشخص نمی کند. طبیعی است که دمای بیکار چند درجه بالاتر از دمای محیط اتاق باشد. برخی از کارت های گرافیک دارای فناوری 0db هستند. در این حالت کارت گرافیک تا دمای 50~55 درجه سانتی گراد، فن یا فن ها را خاموش نگاه می دارد. بدیهی است که دمای idle در این گروه از کارت های گرافیک می تواند افزایش یابد.
اما با مراجعه به دمای اتاق و بررسی های مستقل می توانید متوجه شوید که دمای idle کارت گرافیک شما مناسب است یا خیر. پس توجه داشته باشید که حالت idle دارای اهمیت فراوانی است. در یک نتیجه گیری کلی، دمای idle نباید تفاوت سنگینی با دمای محیط و اتاق داشته باشد؛ حداکثر چند درجه سانتی گراد.
اما در وضعیت گیم و بازی، بسته به نوع کارت گرافیک، دمای عملیاتی 55~85 درجه سانتی گراد توصیه می شود. بسته به رزولوشن، جزئیات گرافیکی و نوع بازی و همچنین کارت گرافیک، لودهای متفاوتی برای کارت گرافیک تعریف می شود. کولر کارت گرافیک باید قادر به دفع حرارت، حتی برای چند ساعت مداوم بازی باشد. بدیهی است که در صورت نیاز فرکانس کاری را کاهش می دهد.
اما در صورتی که دمای شما به سرعت به بیشینه دمای کارت گرافیک نزدیک شده و به هیچ وجه، و در هیچ سناریویی از بازی کاهش پیدا نمی کند، پس باز هم GPU در وضعیت مطلوب دمایی نیست.
آیا دمای بالا باعث خرابی کارت گرافیک می شود؟
یکی از سوالات مهم کاربران که عمدتا به صورت آماتور توسط برخی با یک کلمه “بله” پاسخ آن را می دهند. اما این مقوله نیازمند بررسی بیشتر است. سازنده تراشه گرافیکی بسته به نوع آن، یک بیشینه حرارتی را برای عملکرد در دمای مناسب تعریف می کند. به عنوان مثال دمای عملیاتی کارت گرافیک RTX 4090 بدون شک بیشتر از RTX 4060 است.
پس اگر دمای مشغول به کار RTX 4090 را در کارت گرافیک RTX 4060 مشاهده کنیم، جای نگرانی وجود دارد! اما از نظر مدارات و تراشه، سیلیکون RTX 4090 به گونه ای ساخته شده است که می تواند بیشینه حرارتی بالاتری را تحمل کند. علاوه بر این، زمانی که سازنده حداکثر دمای یک GPU را مشخص می کند، این محاسبه شامل میانگین طول عمر مورد نظر برای تراشه می شود.
حرکت الکترون ها در دمای بالاتر سرعت بیشتری داشته و ترانزیستورها نیز در دمای بالا نرخ خرابی و شکست بالاتری دارند؛ خصوصا اگر این دما بارها و در زمان های طولانی باقی بماند. سازنده GPU تخمین می زند که در دمای توصیه شده، سیلیکون می تواند 10 تا 15 سال طول عمر مفید را تجربه کند.
در مقالاتی که در بالا و انتهای متن آمده است، می توانید شیوه های مشاهده دمای کارت گرافیک را مشاهده کرده و در صورت نیاز اقدام به کاهش آن کنید. شیوه های کاهش دما نیز در مقالات فوق قابل مطالعه است. به طور خلاصه تلاش کنید که دمای کارت گرافیک و GPU را بسته به مدل، بین 55~80 درجه سانتی گراد باقی نگاه دارید.
