آیا می دانید که خرابی حافظه رم چه مشکلاتی را برای کامپیوتر و لپ تاپ شما پدیدار می کند؟ آیا می دانید که شیوه های تست حافظه RAM در سیستم چگونه است؟ چگونه می توان متوجه شد که حافظه رم کامپیوتر یا لپ تاپ ما دچار ایراد شده است؟ برای پاسخ به تمام این سوالات و همچنین شیوه های تست دقیق حافظه RAM کامپیوتر و نشانه‌های خرابی حافظه رم، با مازستا همراه باشید.
ابزارهای تست حافظه رم چگونه کار می کند؟
دوستان و همراهان مازستا، با یک مقاله تخصصی دیگر در خدمت شما هستیم. در این مقاله قصد داریم تا به شیوه های تست حافظه رم، با هدف پیدا کردن بخش خراب و معیوب خواهیم پرداخت. حافظه های رم در تمامی لپ تاپ و کامپیوترها موجود بوده و وظیفه اصلی آنها به عنوان یک Memory نیمه هادی و سریع، ارتباط بین ذخیره ساز با پردازنده است.
حافظه های Random Access Memory یا به اختصار RAM، شامل تراشه های نیمه هادی هستند که مانند یک SSD عمل کرده اما با قطع جریان برق، اطلاعات آنها پاک می شود. سپس در هر بار استارت جدید، داده های جدیدی به داخل آنها ریخته می شود. از سیستم عامل تا فایل های نرم افزارها و بازی ها. در صورت خرابی و بروز مشکل یا نقص فنی در حافظه های Random Access Memory، سیستم مختل شده و مشکلاتی متعدد را در عملکرد روزانه خواهیم دید.
بهترین راه برای کاهش زمان در عیب یابی و رفع آنها، پیدا کردن ریشه مشکل است. به واقع باید متوجه شویم که آیا حافظه رم در کامپیوتر یا لپ تاپ ما دچار ایراد شده است یا خیر. مشاهده صفحه آبی یا همان BDSO، کرش کردن سیستم به صورت ناگهانی، هنگ و فریز شدن سیستم، خرابی داده ها و … از جمله مشکلاتی است که در صورت بروز ایراد در حافظه رم دیده می شود.
درست همینجاست که باید از ابزارهای تست حافظه های RAM استفاده کنیم. اما باید گفت که نرم افزار و ابزارهای تست حافظه رم چگونه کار می کند؟ ابزارهای تست حافظه رم با نوشتن داده بر روی تراشه و بخش های متفاوت حافظه رم، و سپس خواندن آنها به صورت دقیق و بیت به بیت، سلامت ماژول های رم را تست می کنند.
برخی از برنامه های تست حافظه رم سیستم را با یک بوت خاص اجرا می کنند. یک برنامه بوت، مجزا از سیستم عامل که سیستم را مجددا اجرا کرده و با دسترسی کامل به حافظه رم در سطح پایین، آن را بررسی می کند. در خود سیستم عامل Windows ابزاری مانند HCI Design’s MemTest را برای این منظور دارد که البته برنامه ای چندان حرفه ای نیست.
چرا باید حافظه های رم را تست کنیم؟
رایج ترین دلیلی که کاربران حافظه RAM خود را آزمایش می کنند، حل مشکلات ناشی از مشکلات مکرر است. دریافت مکرر صفحه آبی مرگ یا BDSO، هنگ های ناگهانی، کرش در برنامه ها، کرش در بازی ها خصوصا در زمانی که لود و پردازش سنگین می شود، مشاهده خطاهای مرتبط با حافظه رم و حتی خطای Page Fault in Nonpaged Area و مواردی از این دست، نشانه هایی هستند که به ما یادآور می شوند که باید حافظه های رم در سیستم را تست و بررسی کنیم.
استفاده از ابزار Windows Memory Diagnostic در ویندوز
سیستم عامل ویندوز در نسخه های 11، 10 و حتی 7 دارای ابزار عیب یابی داخل حافظه RAM است. برای فراخوانی و استفاده از ابزار داخلی عیب یابی حافظه های رم در ویندوز، ابتدا در منوی استارت رفته و سپس جمله Windows Memory Diagnostic Tool را تایپ کرده و سپس اینتر را بزنید. همچنین می‌توانید Windows Key+R را فشار دهید، mdsched.exe را در کادر محاوره‌ای که ظاهر می‌شود تایپ کنید و Enter را فشار دهید.
برای انجام تست باید کامپیوتر خود را مجددا راه اندازی یا همان ریستارت کنید. در حالی که آزمایش در حال انجام است، نمی توانید از کامپیوتر خود استفاده کنید. با کلیک بر روی Restart now and check for problems با ریستارت و عیب یابی حافظه رم سیستم خود موافقت می کنید.
پس از ریستارت، سیستم روشن شده و صفحه ابزار تشخیص حافظه ویندوز ظاهر می شود. در این حالت نیاز به هیچ کاری نبوده و تنها باید صبر کنید که تست و بررسی ماژول یا ماژول های RAM توسط ابزار عیب یابی ویندوز به پایان برسد. بسته به سرعت و نوع حافظه رم، این زمان متغییر بوده و می تواند تا چند دقیقه نیز به درازا بینجامد. در طول این فرآیند، نوار پیشرفت را مشاهده خواهید کرد و در صورت مشاهده هرگونه مشکلی در طول فرآیند، یک پیام “وضعیت” به شما اطلاع رسانی می کند.
پس از اتمام کار سیستم مجددا ریستارت شده و به وضعیت عادی ویندوز باز می گردد. سپس نتایج تست و بررسی عیب یابی حافظه رم به شما نمایش داده می شود.
استفاده از نرم افزار MemTest86
اگر به دنبال یک شیوه حرفه ای برای عیب یابی حافظه RAM هستید، می توانید روی نرم افزار MemTest86 حساب کنید. MemTest86 بسیار متنوع و بهتر از ابزار اختصاصی ویندوز بوده و شیوه های تست آن به مراتب تخصصی تر هستند. MemTest86 توسط مایکروسافت امضا شده است، بنابراین حتی در سیستم‌هایی که Secure Boot فعال هستند نیز کار خواهد کرد.
MemTest86 یک ایمیج USB را ارائه می دهد که می توانید آن را در درایو USB کپی کنید. فقط فایل EXE همراه با دانلود را اجرا کنید و یک درایو USB یدکی برای ایجاد یک درایو USB قابل بوت تهیه کنید. شایان ذکر است که ایمیج گرفتن MemTest86 بر روی فلش، تمامی محتویات آن را حذف می کند. پس از ایجاد فلش بوتیبل، کامپیوتر خود را مجددا راه اندازی کنید و از سیستم بخواهید که از درایو USB که ابزار تست حافظه را در آن کپی کرده اید، بوت شود.
پس از بوت عیب یابی به صورت خودکار آغاز می شود اما باید توجه داشته باشید که MemTest86 چند تست متفاوت را ارائه کرده و از چند منظور گوناگون حافظه رم و تراشه های آن را بررسی می کند. در صورت یافتن مشکل، در همین بخش به شما اطلاع رسانی خواهد شد. حتی این امکان وجود دارد که در صورت داشتن چند ماژول رم، تنها یکی از آنها دچار ایراد باشد پس این نکته مهم را فراموش نکنید.
حتی MemTest86 به شما این امکان را می دهد که زمان را مانند تست های استرس کنترل کرده و مدت تست به دلخواه شما افزایش پیدا کند. هر زمان که کارتان به اتمام رسید، تنها با فشردن Esc می توانید از آن خارج شوید.
در صورت بروز نشانه‌های خرابی حافظه رم چه باید کرد؟
در برخی موارد سیستم شما دارای چند ماژول رم است؛ در ابتدا با خارج کردن یکی پس از دیگری، می توانید ماژول رم معیوب را پیدا کنید. همچنین با تعویض ماژول رم، می توانید حافظه یا حتی اسلات رم خراب را پیدا کنید. همچنین اگر کامپیوتر شما به تازگی خریداری و اسمبل شده است، احتمال آن وجود دارد که ماژول های شما سالم بوده اما ناسازگاری آنها با مادربرد مطرح باشد.
همچنین عدم سازگاری سرعت حافظه RAM با سیستم و مادربرد نیز می تواند یکی دیگر از دلایلی باشد که شما با مشکلاتی مشابه با خرابی حافظه رم روبرو شوید. با کاهش و تغییر فرکانس کاری رم در بایوس می توانید از این ناسازگاری مطمئن شوید. شایان ذکر است که آموزش و گفته های فوق تمام حافظه های رم DDR3، DDR4 و DDR5 را پوشش می دهد.
